Rijnlandgeschiedenis.nl gebruikt cookies om bezoek te meten en om het voor bezoekers mogelijk te maken informatie op deze website te delen via social media. Door verder gebruik te maken van deze website ga je hiermee akkoord.

Accepteer cookies
Menu
Rijnlandse Geschiedenis streeft naar meer historische samenhang en kennisuitwisseling in de regio.

Nieuws

De Lisserpoelpolder 1624 -2024 

14 jun 2024 - Persbericht: Voorintekening geopend voor uniek boek over 400 jaar Lisserpoelpolder Lisse, 12 juni 2024 – Ter gelegenheid van het 400-jarig bestaan van de Lisserpoelpolder brengt de Vereniging Oud Lisse een bijzonder boek uit. De voorintekening voor dit boek is nu gestart. Dit werk belicht de rijke geschiedenis van een van de oudste droogmakerijen van Nederland, een verhaal dat begint in het jaar 1624. De Lisserpoelpolder, oorspronkelijk een veenplas, werd in 1624 getransformeerd tot vruchtbare landbouwgrond. Dit gebeurde tijdens de Tachtigjarige Oorlog, een periode waarin de steden snel groeiden en de vraag naar landbouwproducten steeg. Leidse investeerders zagen potentieel in het gebied en begonnen met de droogmaking door het aanleggen van een ringdijk en een ringsloot. Twee schepradmolens werden gebruikt om het water weg te malen. Deze werden voor 1645 omgebouwd tot innovatieve vijzelmolens. In 1676 werd de grote Poelmolen gebouwd na een dijkdoorbraak. Deze molen speelde een cruciale rol in het drooghouden van de polder. Ondanks de bescherming van de ringdijk bezweek deze vijf keer. Daardoor kwam het land onder water te staan en moest telkens weer drooggemalen worden. Na de drooglegging werd de polder een uitgestrekt weidegebied dat bijna drieënhalve eeuw in gebruik bleef voor veeteelt en zuivelproductie. Dit veranderde in de jaren zestig van de twintigste eeuw toen de eerste woningen werden gebouwd. In enkele decennia verrezen er zo'n 3.200 woningen waar nu ongeveer 7.500 mensen wonen. Ondanks deze veranderingen, bleef een deel van de Poelpolder agrarisch, beheerd door boerenfamilies met lange tradities. Het boek van de Vereniging Oud Lisse biedt een gedetailleerd overzicht van deze fascinerende geschiedenis en de zichtbare historische sporen in het landschap, zoals de ringdijk en de ringsloot. Voorintekening Geïnteresseerden kunnen zich nu inschrijven voor een exemplaar van dit unieke boek. De voorintekening biedt de mogelijkheid om verzekerd te zijn van een exemplaar en draagt bij aan de ondersteuning van dit culturele erfgoedproject. De voorintekenprijs is € 20,-; door nu alvast in te tekenen bespaart u € 5,-. Over de Vereniging Oud Lisse De Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse” zet zich in voor het behoud en de bevordering van de kennis van het culturele erfgoed van Lisse. Met dit boek willen zij de rijke geschiedenis van de Lisserpoelpolder onder de aandacht brengen van een breed publiek. Voor meer informatie over het boek en de voorintekening, bezoek onze website: oudlisse.nl/bestel-boek-poel/. Contactgegevens: Vereniging Oud Lisse Secretaris: Helmi Beijsens E-mail: info@oudlisse.nl Website: oudlisse.nl Dit persbericht is een uitnodiging aan alle geïnteresseerden in de geschiedenis en het erfgoed van Lisse om deel te nemen aan deze unieke kans om een stukje van hun culturele geschiedenis in handen te krijgen.

Leren van het landschap 

21 jun 2022 - Lezing bij Vereniging Oud Lisse over ‘Leren van het landschap’, Kennis van het historisch landschap geeft mogelijkheden voor moderne problemen De Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse” organiseert een lezing door Drs. Menne Kosian over de geschiedenis van het landschap in onze regio en de lessen die we daaruit kunnen trekken. De lezing vindt plaats op dinsdag 21 juni 2022 vanaf 20:00 uur in ’t Poelhuys. Niet voor niets op die locatie, want deze avond besteden we ook aandacht aan het nieuwe onderzoek dat Vereniging “Oud Lisse” is gestart naar het de geschiedenis van de Lisserpoelpolder.   Het landschap van West-Nederland wordt gekenmerkt door laaggelegen veengebieden en (grote) steden. In een periode van klimaatverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling staat dit typisch Hollandse landschap sterk onder druk. Drastische maatregelen zijn nodig om het land droog en veilig te houden. Dit kan ten koste gaan van de eigenheid van dit landschap, en de cultuurhistorische waarde hiervan. Deze bedreigingen zijn echter niet nieuw voor Nederland. Vanaf dat de Romeinen grootschalig begonnen te ontginnen werd het land bedreigd en zijn er grote landschappelijke veranderingen opgetreden. Mensen moesten hierop in het verleden al reageren. Kennis over deze veranderingen en over hoe mensen zich daaraan aanpasten kan nu helpen bij het ontwikkelen van streekeigen oplossingen. Veel van deze kennis kan verkregen worden uit landschapsarcheologisch onderzoek en bestudering van oude kaarten en schilderijen. Met deze kennis kan erfgoed ook ingezet worden om een bijdrage te leveren aan omgevingsplannen of als streekeigen inspiratie voor moderne ingenieurs. Juist het gebied rond Lisse kan een sterke inspiratie vormen: al eeuwen verhouden zich mensen hier tot de strandwallen en duinen, de enige doorgangsroute noord-zuid door Holland, en een dynamisch veenlandschap met gevaarlijke meren. Kennis over hoe ze dit deden kan bijdragen voor oplossingen voor de toekomst, ook in andere gebieden in Nederland. Menne Kosian (1964) studeerde Mediterrane archeologie, Oude geschiedenis en Logica aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij is werkzaam als onderzoeker Ruimtelijke Analyse bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Zijn onderzoeksfocus ligt vooral bij historische (water)systemen, stedelijke ontwikkeling en maritieme landschappen. Plaats: ’t Poelhuys, Vivaldistraat 4, Lisse. De zaal is open vanaf 19:30 uur. Het programma start om 20:00 uur. ------------------------- Fotobijschriften: Uitsnede uit de kaart ’T Hoogheymraedschap van Rhynland uit 1687 door Johannes Dou. Contactinformatie. Helmi Beijsens, Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse”, 1e Havendwarsstraat 4, 2161 HG Lisse, info@oudlisse.nl.

Webinar Rijnland in de donkere eeuwen 

7 jun 2022 - Webinar bij Vereniging Oud Lisse over ‘Rijnland in de donkere eeuwen’ De Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse” organiseert op veler verzoek een digitale uitzending van de lezing door Freek Lugt over “Rijnland in de donkere eeuwen” op dinsdag 7 juni 2022 vanaf 20:00 uur. Zonder archeologie geen geschiedschrijving Komen we in prehistorische tijden, dan is de complete geschiedschrijving van de menselijke ontwikkeling afhankelijk van de resultaten van archeologisch onderzoek. Er werd toen immers niets zwart op wit gezet. En voor de periode tussen toen en nu geldt: hoe langer geleden, hoe meer afhankelijk van de archeologie. Enkele voorbeelden in Rijnland: In Noord-Afrika is het graf gevonden van een Cananefaatse cavalerist. Zonder deze vondst hadden we helemaal niet geweten dat er in de Romeinse tijd Zuid-Hollanders in het verre Noord-Afrika waren gelegerd Door de vondst van ringwalburgen kennen we nu het werkelijke verhaal van het ontstaan van het Hollandse gravenhuis Eind vorig jaar is in Valkenburg een hele legioenslegerplaats opgegraven waar 9.000 à 10.000 soldaten waren gelegerd, klaar voor de invasie van Engeland. Vóór de opgraving wisten we hier weinig tot niets van. De voorbeelden komen uit het laatste boek van de schrijver, Rijnland in de donkere eeuwen, van de komst van de Kelten tot het ontstaan van het gravenhuis. Na zijn werkzame loopbaan heeft Freek Lugt zich aangesloten bij Stichting Oud Poelgeest en C-H vereniging Oud Oegstgeest. Van hieruit is hij zich gaan toeleggen op het onderzoeken van de geschiedenis rondom Leiden en Oegstgeest en heeft daarover verschillende boeken geschreven. Het laatste boek wat is uitgekomen, “Rijnland in de donkere eeuwen” heeft voorgangers als “Het ontstaan van Leiden“ en “Het sissen van de schaduw“ ( geschiedenis uit Oegstgeest). Dit webinar is een opname van een eerdere lezing. Het webinar is te volgen via smartphone, tablet of gewoon de computer. U dient zich wel aan te melden via:  oudlisse.nl/evenement/ ; klik op ‘Webinar op 7 juni 2022’ en schrijf in. U ontvangt daarna per e-mail een link waarmee u de lezing kunt volgen. ------------------------- Fotobijschriften: In Noord-Afrika gevonden grafsteen van Romeinse cavalerist afkomstig uit Zuid-Holland. Contactinformatie. Helmi Beijsens, Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse”, 1e Havendwarsstraat 4, 2161 HG Lisse, info@oudlisse.nl.

Foto's van de wederopbouw in Lisse 

21 apr 2022 - Foto’s van de wederopbouw in Lisse De Vereniging Oud Lisse heeft foto’s van de woningbouw na de Tweede Wereldoorlog in een beeldverhaal bijeen gebracht. In ongeveer tachtig foto’s ziet u hoe de woningnood bestreden werd in de Oranjebuurt en de Bloemenbuurt. Het valt op dat de meeste woningen en straten er nog vrijwel hetzelfde uitzien. Tegelijkertijd wordt duidelijk dat we nu in een andere tijd leven. Er zijn bijvoorbeeld bijna geen auto’s te zien. U kunt het beeldverhaal bekijken op de website van Oud Lisse of via deze link: https://data.oudlisse.nl/beeldverhaal/3 Na de Tweede Wereldoorlog was de woningnood volksvijand nummer één. Tijdens de oorlogsjaren was er vrijwel niet gebouwd, terwijl veel woningen verwoest of beschadigd werden. Het duurde een aantal jaren voordat de woningproductie weer op gang kwam. Intussen maakte een geboortegolf het woningtekort nog groter. Een groot deel van de bevolking was aangewezen sociale woningbouw, de zogenaamde woningwetwoningen. In Lisse waren het vooral de twee woningbouwverenigingen die in de jaren vijftig (de jaren van de “wederopbouw”) flink gingen bouwen. Volksbelang breidde eerst uit in de Oranjebuurt en bouwde daarna de Bloemenbuurt, om onmiddellijk verder te gaan in de Zeeheldenbuurt. Het Gezinsbelang bouwde vooral in De Engel, maar daarna ook in de Zeeheldenbuurt. In het beeldverhaal ziet u foto’s van de woningbouw in de Oranjebuurt en de Bloemenbuurt. Woningwetwoningen werden doorgaans in vijftig jaar afgeschreven. De meeste vroeg naoorlogse woningen in Lisse gaan inmiddels al veel langer mee en worden nog altijd bewoond. Achtereenvolgens Volksbelang, Trias Woondiensten en nu Stek hebben voortdurend in de woningen geïnvesteerd en deze zoveel mogelijk bij de tijd gehouden. De meeste straten zien er nog vrijwel hetzelfde uit als in de jaren vijftig. Slechts in enkele gevallen zijn woningen gesloopt en vervangen door nieuwe, vooral in de Montbretiastraat en de Irenestraat. De woningnood is flink aangepakt na de oorlog, maar nooit verdwenen. Iedereen weet dat er ook nu nog een grote opgave ligt. Volksbelang en Het Gezinsbelang zijn in 2000 opgegaan in Trias Woondiensten. Trias is vervolgens onderdeel geworden van Woningstichting Stek. Bijlage: foto uit het beeldverhaal. Onderschrift foto: “De Koningstraat in 1957. De woningen zijn in 1949 gebouwd. Kinderen spelen op straat en er is geen auto te zien.” Contactinformatie: Helmi Beijsens, Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse”, 1e Havendwarsstraat 4, 2161 HG Lisse, info@oudlisse.nl.

Vereniging Oud Lisse start onderzoek naar Lisserpoelpolder 

5 apr 2022 - Nieuw onderzoek naar de geschiedenis van de Lisserpoelpolder De Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse” (CHVOL) is een onderzoek gestart naar de geschiedenis van de Poelpolder. Dit jaar is het 400 jaar geleden dat het besluit werd genomen om de Poel droog te maken. In 1624 was de Poel droog. De Lisserpoelpolder is een van de oudste droogmakerijen van Zuid-Holland. Aanpak Er is al veel onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de Poelpolder. Dat wordt niet overgedaan. Het onderzoek start daarom met een inventarisatie. Het onderzoek loopt vanaf de vroege geschiedenis van het gebied van de Poel, de geschiedenis van de droogmaking en polder, de bebouwing en bewoners, tot aan de moderne tijd met grootschalige woningbouw. Het onderzoek wordt naar verwachting in 2024 afgerond. Er zijn nog tal van sporen in het landschap van de Poelpolder die al 400 jaar oud zijn. Denk aan het open weidelandschap en de ligging van dijken en sloten. Het is van belang om die sporen onder de aandacht te brengen bij bewoners en bestuurders zodat ze behouden kunnen blijven. Oorsprong van de Poelpolder Dat in Lisse een verzameling plassen werd drooggemaakt, is te danken aan de kerkmeesters van drie Leidse hoofdkerken (de Pieterskerk, de Hooglandse kerk en de Lieve Vrouwekerk). Zij namen als eigenaars van enkele plassen het initiatief en vormden met rijke, investeringslustige stedelingen een consortium dat een lucratieve belegging zocht. Het consortium bestond vooral uit stedelingen. Slechts één edelman kwam in beeld. De heer Duyvenvoorde was namelijk eigenaar van een stukje water dat in het project werd opgenomen. Nog voor de droogmaking werden de kavels verkocht. In 1624 was de droogmaking voltooid en waar eens de poelen lagen, kon voortaan haver gezaaid en vee geweid worden. In juni 2022 is een lezing gepland over de geschiedenis van de Poelpolder. Wilt u berichten hierover ontvangen en deelnemen aan de lezing, neem dan contact op met de CHVOL.   ------------------------- Fotobijschrift: Voor de drooglegging lagen enkele poelen tussen de Roversbroek en de dorpskern van Lisse (kaart 1615). (Zie bestand ‘Enkele poelen tussen Roversbroek en dorpskern - kaart 1615.jpg’) Contactinformatie. Helmi Beijsens, Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse”, 1e Havendwarsstraat 4, 2161 HG Lisse, info@oudlisse.nl.

Sporen van Six in Lisse 

13 nov 2020 - SPOREN VAN SIX IN LISSE. De voetafdruk van een Amsterdamse familie op een dorpsgemeenschap in de jaren 1640-1763. De Nederlandse familie Six behoorde eeuwenlang tot de elite van de maatschappij. Over de verschillende generaties Jan Six is veel geschreven. Over de drie generaties Pieter Six is weinig bekend. Wie waren zij en welke sporen hebben zij achtergelaten in Lisse? Ze maakten deel uit van de vroedschap van Amsterdam, werden advocaat, burgemeester en bewindhebber van de VOC. Dankzij erfenissen zat Pieter Six I goed in de slappe was. Hij bleek in 1674 rijker te zijn dan zijn broer Jan. De generaties Pieter Six hadden vanaf 1640 een hofstede met landerijen in Lisse. Dat verrijkten zij in 1662 met de aankoop van het Keukenduin.  Ze groeven het duin af, het zand werd met duizenden schepen afgevoerd door de zandsloot. Pieter Six II was een fervent kunstverzamelaar. Zijn huis aan de Herengracht in Amsterdam leek wel een museum. Ook in de hofstede in Lisse hingen veel schilderijen waaronder het bekende portret van Jan Six I door Rembrandt in 1654. Het boek Sporen van Six in Lisse laat zien dat de band met het dorp steeds hechter werd. Pieter Six III liet in zijn testament een legaat na aan de Diaconie van Lisse om er een hofje mee te stichten. Pieter Six III overleed in 1755. Zijn echtgenote Geertruida van der Lijn overleed in 1763, zonder nakomelingen.  Het einde van een tijdperk. Auteurs:           Jos van Bourgondiën, Maarten van Bourgondiën, Leo van der Geer, Rob Pex, Brigitte Rink, Henk Schaap Uitgever:          Verloren Copyright:        © 2020 Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse” Nederlands | Harde omslag | 9789045039770 | november 2020 | 240 pagina’s en 130 afbeeldingen Tot 1 december 2020 voor een intekenprijs van EUR 22,50, daarna EUR 25. Verzendkosten: Bollenstreek gratis, daarbuiten in Nederland EUR 4,50 (1 boek) of EUR 6,75 (meer dan 1 boek). Onder Bollenstreek wordt verstaan: Lisse (inclusief Lisserbroek), Sassenheim, Voorhout, Noordwijk, Noordwijkerhout, Hillegom. Link naar bestellen

'Lisser Tijd Reis' 

28 dec 2019 - De Vereniging Oud Lisse is het project 'Lisser Tijd Reis' gestart om een digitale kaart te maken van Lisse omstreeks 1830. Het project maakt gebruik van de eerste kaarten van het Kadaster. Aan de digitale kaart worden gegevens van de eigenaren en bewoners gekoppeld. De informatie wordt eenvoudig toegankelijk via Internet. Er wordt samengewerkt met andere partijen die verbindingen leggen met de informatie van Lisse. Hieruit ontstaan verrassende inzichten.  De Vereniging Oud Lisse heeft als doelstelling om bekendheid te geven aan de lokale geschiedenis van bewoners en landschap. De kaarten van het Kadaster vormen een prachtig beeld van de geschiedenis van Lisse. Vandaar dat besloten is om de kaarten van het Kadaster te digitaliseren. Ook is besloten om register van eigendom en de gegevens van de Volkstelling uit 1830 aan de digitale kaart te koppelen. De digitale kaart wordt via Internet beschikbaar gemaakt. Zo wordt het mogelijk om naar de indeling van Lisse in 1830 te kijken, om na te gaan wie de eigenaar was van een perceel, en wie waar woonde. Voor de ontsluiting van de digitale kaart van Lisse wordt gebruik gemaakt van moderne technologie die het eenvoudig maakt diverse gegevensbronnen te koppelen. Deze technologie wordt ‘Linked Data’ genoemd. In een landelijke werkgroep worden stappen genomen om de gegevens van Lisse1830 te koppelen met bestanden van het Kadaster, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam en Erfgoed Leiden en omstreken. Hieruit ontstaan verrassende inzichten zoals een kaart die laat zien waar de welgestelde en arme buurten van Lisse lagen. Het project Lisse1830 is mede mogelijk gemaakt door subsidies van het Prins Bernhard Cultuur Fonds en Fonds 1818. Het project wordt eind 2019 afgerond. 

Agenda meerdaags

Geen meerdaagse items in de agenda.

Artikelen