Rijnlandgeschiedenis.nl gebruikt cookies om bezoek te meten en om het voor bezoekers mogelijk te maken informatie op deze website te delen via social media. Door verder gebruik te maken van deze website ga je hiermee akkoord.

Accepteer cookies
Menu
Rijnlandse Geschiedenis streeft naar meer historische samenhang en kennisuitwisseling in de regio.

Nieuws

Geleerdheid onder de zerken. De 67 professoren van de begraafplaats Groenesteeg 

7 feb 2025 - Uit handen van auteur Lodewijk Kallenberg heeft rector magnificus Hester Bijl het eerste exemplaar gekregen van Geleerdheid onder de zerken. De zevenenzestig professoren van de historische begraafplaats Groenesteeg.  Het boek is verschenen in het kader van 450 jaar Universiteit Leiden. “Dit boek ontsluit naast de wetenschappelijke prestaties ook de persoonlijke verhalen van de hoogleraren", aldus Bijl over het omvangrijke en rijk geïllustreerde boek. "Daarmee is ‘Geleerdheid onder de zerken’ een waardevolle aanvulling op de geschiedschrijving van de universitaire gemeenschap en de Universiteit Leiden die in 2025 maar liefst 450 jaar bestaat.” Het 232 pagina's tellende boek met 550 illustraties, bevast, naast hoofdstukken over de historische begraafplaats Groenesteeg en de Universiteit Leiden, biografieën van de zevenenzestig hoogleraren, die op Groenesteeg zijn begraven. Deze professoren hebben niet alleen in de universitaire wereld, maar ook in de Leidse gemeenschap een belangrijke rol gespeeld. Wat het boek bijzonder maakt, is dat het niet alleen over hun wetenschappelijk werk gaat, maar over hun hele leven: in welke gezin groeiden zij op, wat deden zij voordat zij hoogleraar werden, waar woonden zij in Leiden, hoe was hun eigen gezin samengesteld, wat waren hun maatschappelijke activiteiten en soortgelijke zaken. Het boek is te koop via het winkeltje van Oud Leiden, HVOL-leden betalen 30 euro (winkelprijs is 35 euro).

Plaquette aan gevel voormalig woonhuis Lucretia van Merken 

31 okt 2024 - De Historische Vereniging Oud Leiden (HVOL) wil de toneelschrijver Lucretia van Merken blijvend eren met een plaquette aan de gevel van Rapenburg 41, waar zij in 1789 is gestorven. Zij schreef Het beleg der stad Leyden in 1774 speciaal voor het tweede eeuwfeest van Leidens Ontzet. Deze plaquette werd op woensdag 30 oktober onthuld door Lidewij Gerits en Maaike Damen, die respectievelijk Elisabeth van der Werf en Magdalena Moons speelden in het toneelstuk Beleg dat de afgelopen weken vijfmaal in de Leidse schouwburg is opgevoerd. De HVOL voerde bij de viering van 450 jaar Leidens Ontzet Beleg uit, de bewerking en hertaling van een toneelstuk uit 1774. Lucretia van Merken (1721-1789) schreef Het beleg der stad Leyden in 1774 speciaal voor het tweede eeuwfeest van Leidens Ontzet. Magdalena Moons en Elisabeth van der Werf, de burgemeestersdochter, spelen daarin de hoofdrollen. Het stuk werd tot ver in de 19de eeuw uitgevoerd in de Leidse Schouwburg. In haar tijd was Lucretia zo beroemd als toneelschrijver dat zij de bijnaam ‘vrouwelijke Vondel’ had gekregen. Ook Betje Wolff en Aagje Deken behoorden tot haar kennissenkring. Tegenwoordig is Lucretia volledig in de vergetelheid geraakt, hoewel in de Leidse Stevenshof een straat naar haar is vernoemd. Voor hun verdiensten voor de stad kregen Lucretia en haar echtgenoot het Leidse poorterschap aangeboden, wat tegenwoordig wel wordt geïnterpreteerd als een ‘ereburgerschap’. Net als Het beleg der stad Leyden in 1774 werd Beleg in september 2024 in de Leidse schouwburg uitgevoerd. Op latere leeftijd trouwde Lucretia met Nicolaas Simon van Winter (1718-1795), een vermogend Amsterdams zakenman. Omdat zij beiden niet erg gezond waren, brachten zij vanaf 1773 de zomers ver buiten hun woonplaats Amsterdam door, op hun buiten Bijdorp, aan de Nieuwe Rijn. Daar ontvingen zij vele vrienden en bekenden, voornamelijk uit remonstrantse en patriotse kringen, ook Leidse notabelen. In 1782 besloten zij niet meer naar Amsterdam terug te reizen, maar in Leiden te gaan wonen. Aanvankelijk huurden zij Rapenburg 41; kort na Lucretia’s overlijden heeft Nicolaas Simon het pand kunnen kopen.

Maand van Leidse geschiedenis in de Leidse StadsKamer 

15 okt 2024 - De Historische Vereniging Oud Leiden verzorgt in de ‘StadsKamer’ aan de Nieuwstraat 7 op de zaterdagmiddagen in oktober tal van interessante activiteiten in het kader van de Maand van de Leidse Geschiedenis. In het pand aan de overkant van de bibliotheek kun je die zaterdagmiddagen van 12.00 tot 17.00 uur informatie krijgen over het werk van de Historische Verenging Oud Leiden. En dan vooral over de Beeldbank van Oud Leiden met een rijke verzameling aan fotomateriaal van de stad en over Historisch Leiden in Kaart met een unieke reconstructie van de Personen en Percelen van Leiden vanaf midden 16e eeuw. Verder zijn er om 13.00 uur flitslezingen van auteurs van Leidse boeken: 5 oktober: Stefan Glasbergen over de beeldhouwer Rombout Verhulst 12 oktober: Rens Heruer met ‘Lof!!!’ over de onbekende Leidse ontzetgeschiedenis. 19 oktober: Ruurd Kok met Sporen van Drie Oktober 26 oktober: Frits van Oosten met De geschiedenis van de Leidse Meelfabriek Daarnaast zijn er iedere zaterdag in oktober om 15.00 uur presentaties over de verschillende commissies van de Historische Vereniging Oud Leiden. Na afloop van de lezingen zijn de hierboven genoemde boeken te koop of via inschrijving te verkrijgen. Tevens is op 19 oktober de Historische Atlas van Leiden te koop. Deze atlas beschrijft meer dan duizend jaar ruimtelijke ontwikkeling van Leiden aan de hand van historische en informatieve kaarten, schilderijen, prenten en foto’s. De toegang is gratis. Link naar pagina HVOL

Renovatie Leidse stadhuis afgerond. 

13 okt 2022 - Nu de renovatie van het Leidse stadhuis is afgerond is er, terecht, veel aandacht voor de verduurzaming van het gebouw, de interne verbouwing en voor de restauratie van de raadszaal. Bijzonder is ook dat er monumentale kunst is aangebracht uit gebouwen elders in de stad die zijn gesloopt of zullen worden afgebroken. Zo valt in de entree op de begane grond vanaf de Breestraat een tiendelig glas-in-loodraam op. Dit is afkomstig uit het gebouw van de Kamer van Koophandel en Fabrieken van Rijnland aan de Stationsweg 41, dat in 2016 is gesloopt. De ramen zijn echter niet vervaardigd voor dit gebouw, dat in 1965 officieel werd geopend, maar voor een voorganger, ook aan de Stationsweg. De ramen dateren van ca. 1950. Ze zijn ontworpen door de Warmondse kunstenaar Pieter Geraedts (Velp 1911 – Leiden 1978) en vervaardigd door de Leidse firma Jilleba. Zij stellen aspecten van de land- en tuinbouw, sierteelt, veeteelt en nijverheid in Rijnland voor. Ze vormen in de vestibule het enige decoratieve element en komen daarom goed tot hun recht. Na de sloop van het gebouw aan de Stationsweg waren ze tijdelijk aangebracht in het voormalige belastingkantoor aan het Stationsplein. Op dezelfde verdieping is een keramisch reliëf herplaatst uit het voormalige belastingkantoor aan Stationsplein 107. Dit gebouw is vooral bekend door het indrukwekkende glas-in-betonkunstwerk van Jan Meine Jansen. Op de zesde verdieping in de kantine bevond zich dit keramische reliëf van een onbekend kunstenaar. Het werd bij de officiële opening van het gebouw in 1966 aangeboden namens de architecten J. Jonkman en P. van Dorp en de hoofdaannemer Wernink’s Beton- en Aannemingsmaatschappij en onderaannemers. Helaas kon de naam van de kunstenaar die het heeft ontworpen en vervaardigd niet worden achterhaald. Het kunstwerk heeft in het stadhuis een fraaiere plaats gekregen dan het had in het belastingkantoor. Het voormalige belastingkantoor zal worden gesloopt ten behoeve van de herontwikkeling van het Stationsgebied.

De Leidse voedselvoorziening in de hongerwinter 

14 mrt 2018 - Het is een raadsel waarvan de bevolking heeft geleefd’ Door Alphons Siebelt Beschikbaar vanaf 16.03.2018 Het woord ‘Hongerwinter’ roept bij vrijwel iedereen beelden op van de winter 1944-1945: hongerige mensen die in de rij staan bij gaarkeukens, hongertochten die zijn ondernomen om bij boeren levensmiddelen te kopen of te ruilen, voedsel dat gretig werd verhandeld op de zwarte markt, enzovoort. Dergelijke beelden en verhalen zijn iconisch geworden. Ze bevestigen en versterken de collectieve herinnering. Hoewel er veel is geschreven over de Hongerwinter, is er weinig onderzoek gedaan naar de gang van zaken in de afzonderlijke steden. Daarom zijn er veel vragen die tot nu toe grotendeels onbeantwoord zijn gebleven. Hoe zat het bijvoorbeeld écht met de voedselvoorziening? Was er werkelijk niets meer te eten? Ging iedereen naar de gaarkeuken? At men dagelijks tulpenbollen en suikerbieten? Hoe stond het met de algemene gezondheid van de bevolking? Wat valt er te zeggen over ondervoeding en sterfte? In dit boek richt auteur Alphons Siebelt zich op de situatie in Leiden, destijds de twaalfde stad van Nederland met meer dan 80.000 inwoners. Uitgangspunt voor het onderzoek is de vraag die in 1946 werd gesteld door Jan van Stralen, drijvende kracht achter het illegale Leidse blad Kroniek van de Week: ‘Het is een raadsel waarvan de bevolking, voor zover deze zich langs clandestiene weg geen levensmiddelen kon verschaffen, toen heeft geleefd.’ Voor Leiden zijn voldoende bronnen overgeleverd om deze vraag te beantwoorden.

Wetenschappelijke prijs voor publicatie over Bibliotheca Thysiana 

6 nov 2017 - Esther Mourits heeft zaterdag 4 november de wetenschappelijke prijs van de Historische Vereniging Oud Leiden 2017 in de wacht gesleept met haar publicatie ‘Een kamer gevuld met de mooiste boeken. De bibliotheek van Johannes Thysius’.  De wetenschappelijke jury was unaniem in haar keuze. In het  juryrapport is het volgende te lezen: ,,Uitvoerige publicatie over de prachtige bibliotheek van Thysius aan het Rapenburg. Beschrijft het leven van Thysius en zijn nalatenschap en geeft vervolgens een karakteristiek van zijn bibliotheek, ook in vergelijking met andere bibliotheken elders. Afzonderlijke hoofdstukken zijn gewijd aan de collecties op het terrein van de rechten, de geneeskunde en de geschiedenis. Rijk gedocumenteerd, ruim geïllustreerd en zeer leesbaar geschreven.’’ De drie andere genomineerden waren Rudolph Ladan met Gezondheidszorg in Leiden in de late middeleeuwen. Dit boek beschrijft de zorginstellingen en medische professionals in Leiden gedurende de vijftiende en zestiende eeuw. Gebaseerd op uitgebreid en zorgvuldig bronnenonderzoek en voorzien van tabellen en grafieken en van enkele bijlagen. Last but not least: de andere twee genomineerde betroffen regionale projecten. Carla Scheffer en Els Fischer met ‘Begeerlijk Berbice, de buitenplaats en haar bewoners’. Dit boek behandelt de geschiedenis van de buitenplaats Berbice en zijn voorloper de hofstede Allemansgeest in Voorschoten vanaf de grondaankopen van de Amsterdamse familie De Graeff in de late zestiende eeuw tot het overlijden in 2009 van de laatste bewoonster van Berbice, Mejuffrouw Begeer. Het boek besteedt veel aandacht aan de bewonersgeschiedenis. De laatste genomineerde is ‘De Stompwijkse Knip, Akkerlust en haar buurtgenoten’ door Peter van Boheemen en Frans Jansen. Geschreven naar aanleiding van het 250-jarig bestaan van de in 1765 gebouwde boerderij Akkerlust, die sinds 1836 wordt bewoond door de familie Van Boheemen. Met behulp van veel archiefbronnen en  informatie van buurtgenoten en belangstellenden wordt een rijk beeld gegeven van de voorgeschiedenis en geschiedenis van Akkerlust en de omgeving daaromheen. 

Agenda eendaags

wandeling bekende Leidse Vrouwen 

7 mrt 2025 - Excursie 'Leidse Vrouwenwandeling'. Vrijdag 7 maart, 10.30 uur Start: 't Regthuys van het Utopa Weeshuis aan de Hooglandse Kerkgracht 17b, Leiden. Op 8 maart 2025 is het Internationale Vrouwendag. Deze dag staat elk jaar op 8 maart in het teken van de erkenning van de sociale, economische, culturele en politieke prestaties van vrouwen wereldwijd. Ter gelegenheid hiervan organiseert de commissie Excursies op 7 maart een 'Leidse Vrouwenwandeling' waarin beroemde, beruchte, bekende en minder bekende Leidse vrouwen zijn opgenomen. Bij een bliksemenquëte onder een aantal leden welke Leidse vrouwen hieronder vallen, kwam men meestal niet verder dan: Goeie Mie, Magdalena Moons, de Zangeres Zonder Naam en o ja, Tatjana met die moeilijke achternaam. Tijdens deze wandeling zal u echter veel meer Leidse vrouwen tegen komen die wat voor Leiden betekend hebben. Deze wandeling is speciaal voor HVOL-leden ontwikkeld door stadsgidsen Els de Baan en Willem Hogendoorn. De wandeling start en eindigt bij het 't Regthuys van het Utopa weeshuis aan de Hooglandse Kerkgracht. De wandelexcursie, inclusief presentatie, duurt ongeveer 2 uur. De kosten, inclusief koffie/thee en gebakje zijn € 11,00 voor (duo)leden en € 12,50 voor introduc's. Inschrijvingen via de website of telefonisch: 06-12261897 (Patricia van der Lecq of 06-57531127 (Mieke Duivenvoorden). Er is plaats voor 30 deelnemers.         U kunt zich hieronder inschrijven   Inschrijven voor excursie Link: wandeling bekende Leidse Vrouwen

Leidse Salon: Een biografie over Emilie Knappert 

16 mrt 2025 - Veel Leidenaren kennen Emilie Knappert als de eerste directeur van het Leidse Volkshuis. Van 1899 tot 1916 zwaaide zij daar de scepter. Bovenal speelde Emilie Knappert een belangrijke rol in de ontwikkeling van het sociaalmaatschappelijk werk in Nederland. Zij wilde de culturele kloof tussen burgers en arbeiders dichten en de beschaving van de arbeidersklasse bevorderen. Over Knappert is veel geschreven, vooral over haar periode in Leiden. Een biografie over haar ontbrak echter nog. Met financi?le steun van het Druckerfonds en de Auteursbond is Marcel de Jong nu bezig die biografie te schrijven. Rode draad is Emilie Knapperts ontwikkeling van progressief-liberaal tot ethisch socialist. Ook besteedt de biograaf aandacht aan de rol die zij speelde in de vrijzinnig protestantse beweging, een kant van haar leven die tot nu toe onderbelicht is gebleven. Het schrijven van een biografie is lastig. Enerzijds moet je je als biograaf kunnen verplaatsen in de persoon die je wil belichten. Tegelijkertijd moet je voldoende afstand kunnen houden, het risico van een hagiografie ligt op de loer. Bij Knappert is er nog een probleem. Ze heeft nauwelijks iets over zichzelf geschreven. Pas op negentigjarige leeftijd heeft ze haar memoires op papier gezet, maar afstandelijk en soms ook feitelijk nogal onnauwkeurig. Marcel de Jong vertelt over het leven van Knappert, en het schrijven van de biografie. Ook gaat hij met het publiek in gesprek over de dilemma?s waar hij tegenaan loopt tijdens het schrijven. Link: Leidse Salon: Een biografie over Emilie Knappert

Agenda meerdaags

Geen meerdaagse items in de agenda.

Artikelen