Rijnlandgeschiedenis.nl gebruikt cookies om bezoek te meten en om het voor bezoekers mogelijk te maken informatie op deze website te delen via social media. Door verder gebruik te maken van deze website ga je hiermee akkoord.

Accepteer cookies
Menu
Rijnlandse Geschiedenis streeft naar meer historische samenhang en kennisuitwisseling in de regio.
Dinsdag 30 juli 2024

Stichting Historische Publicaties Holland-Rijnland

Artikel in kader 'Aftellen 450 jaar Leidens Ontzet'

Juli 1574: de pest grijpt om zich heen in de Sleutelstad. Ramen en deuren van zieken moeten gesloten blijven.

De situatie in het belegerde Leiden wordt steeds ernstiger, maar de redding lijkt nabij. Op de eerste dag van de maand zijn er berichten dat de vijand uit Delfland is vertrokken en de landerijen onder water staan. 

Het nieuws blijkt echter voorbarig. Het gerucht is ontstaan door het bevel dat de Staten van Holland op 1 juli hebben gegeven aan alle inwoners van Rijnland, Delfland, Schieland en de Alblasserwaard dat zij zich in veiligheid moeten brengen vanwege de voorgenomen inundaties.
 

In Leiden woedt de pest intussen hevig, volgens een bericht dat op 2 juli rondgaat in Amsterdam. Het is de eerste vermelding van de uitbraak van deze besmettelijke infectieziekte in de stad. Ook de voedselsituatie verslechtert. Vanaf 3 juli wordt van huis tot huis het graan geïnspecteerd, noteert een anonieme Leidenaar in zijn dagboek; een week later zullen de inspecteurs ook bij hem de tarwe komen afmeten.
 

Het rantsoen is aanvankelijk bepaald op een half pond per dag, ongeveer negen boterhammen. Nadat er onrust ontstaat onder burgers die voortdurend met een lege maag op wacht moeten staan, wordt dat rantsoen verhoogd naar dagelijks één pond. Als in een huis meer graan wordt aangetroffen dan toegestaan, dan wordt het in beslag genomen en uitgedeeld aan de armen.
 

Ongetwijfeld speelt de voedselsituatie ook een rol bij het besluit dat het stadsbestuur neemt op 5 juli. Dan wordt bepaald dat de vrouwen en kinderen van mannen die eerder de stad hebben verlaten, ook moeten vertrekken. De groeiende onrust onder de burgers en het toenemend geklaag over de voedselvoorziening leidt ook tot het besluit dat klagende burgers niet meer welkom zijn als zij de stad eenmaal hebben verlaten.
 

Lees verder in het LD het verhaal rond het gruwelijke lot van de zoon van een Leids burger, met de bijnaam Leeuwken. En de schermutselingen bij de Schansen rond de stad. 

Link naar het artikel in het LD van 30 augustus 2024