Rijnlandgeschiedenis.nl gebruikt cookies om bezoek te meten en om het voor bezoekers mogelijk te maken informatie op deze website te delen via social media. Door verder gebruik te maken van deze website ga je hiermee akkoord.

Accepteer cookies
Menu
Rijnlandse Geschiedenis streeft naar meer historische samenhang en kennisuitwisseling in de regio.

Agenda eendaags

Wandeling Tuinstad-Staalwijk

21 apr 2024 - Wandelexcursie Tuinstad-Staalwijk zondagmiddag, 21 april. BOP Herenstraat 61 Leiden De Tuinstad-Staalwijk is een leuke en gevarieerde wijk net buiten de singels, waar voor mensen met een historische belangstelling veel te zien is. En dat kan binnenkort in Oud Leiden-verband: op zondag 21 april organiseren wij een wandeling door de Tuinstad-Staalwijk, met als gidsen stadshistoricus Cor Smit en architectuurhistoricus Han Timmer. Oppervlakkig gezien is deze wijk louter een 19e- en 20e-eeuwse stadsuitbreiding, maar de geschiedenis ervan gaat veel verder terug. De Herenstraat is immers de eeuwenoude verbindingsweg met Zoeterwoude. En dat is nog te zien. De wijk heeft een lange geschiedenis van tuinderijen, buitenplaatsen en bloemenkwekerijen 'de Duitse keizer kwam hier zelf planten kopen! 'voor ze veranderde in een bijzondere arbeiderswijk met een 'gouden' randje. Ten westen van de Herenstraat vinden we particuliere woningbouw voor arbeiders en de kleine middenklasse, maar ook het eerste bouwblok van de socialistische woningbouwvereniging De Eendracht. Aan de oostkant gingen de Leidse pioniers van de arbeiders-tuinstadwijk aan de slag, met bijzondere architectuur en stedenbouw. Verspreid door de wijk vinden we fraai ontworpen en bijzondere gebouwen 'zoals de lagere school van Dudok' en andere voorzieningen, waaronder de oudste speeltuin van Leiden. Kortom: er is veel te zien en veel te vertellen. We verzamelen om 13.30 uur in de Buurtontmoetingsplek (BOP), Herenstraat 61. Daar vertoont Cor Smit een doorlopende presentatie. Na het kopje koffie met wat erbij vertrekken we voor de rondleiding door de buurt. Deze duurt ongeveer anderhalf uur. U kunt zich via het inschrijfformulier opgeven. Er is plaats voor 25 personen. De kosten zijn € 10,50 voor (duo) leden en € 13,00 voor introduce's. Nadere gegevens voor betaling van de deelnamekosten vind u hier.  U kunt zich hieronder inschrijven INSCHRIJVEN VOOR EXCURSIES Link: Wandeling Tuinstad-Staalwijk

Vervlogen, verlandt en verdampt: eendenkooien in Koudekerk

22 apr 2024 - Vroeger waren er geen grote veestapels die grote aantallen mensenmonden konden vullen. Als een boer in de 17de eeuw tien tot vijftien koeien had, gold hij als zeer vermogend en dat waren de uitzonderingen. Voor een stukje vlees op het bord waren onze voorouders aangewezen op eendenbout. Die werd gevangen in eendenkooien. Het was een vijver of een rechthoekige plas met vaak meerdere zijsloten (vangpijpen) die in een bocht steeds smaller het land inliepen en uitmonden in een vanghokje. Eromheen stond een bos: dat gaf de eenden een bedrieglijk gevoel van rust en veiligheid. In de omgeving van Koudekerk waren eendenkooien vroeger een algemeen bekend verschijnsel. Inwoners van Koudekerk waren kooiker of deden dit erbij naast het boerenbedrijf. Sommige eendenkooien bestonden ruim een eeuw of langer. De eendenkooi van Claes Claeszoon, alias Claes Baenen uit Koudekerk, zien we bijvoorbeeld in 1561 voor het eerst in de bronnen terug. Vervolgens kunnen we de kooi volgen tot halverwege de 17de eeuw. Tegelijk riepen eendenkooien ook weerstand op. Toen een edelman rond 1550 in de Lagewaardse polder een eendenkooi wilde oprichten, deden de inwoners van het dorp met succes hun beklag bij het Hoogheemraadschap: kooikers staken daarom zonder overleg dijken door, eenden stroopten het land af en ruiineerden zo de oogst! De eendenkooien die nog bestaan, zijn een onderdeel van ons nationale erfgoed. Vanuit ecologisch perspectief zijn ze waardevol en ook voor genealogen is het interessant om onze kennis van kooikerfamilies te vergroten. Tegelijk is het een mysterieus fenomeen en bij het grote publiek is er weinig over bekend. Eeuwenlang vormden eendenkooien een vast element in het landschap rond Koudekerk. Wat weten we van de Koudekerkse eendenkooien en de kooikers? Die vraag loopt als een rode draad door de lezing. De lezing begint om 20:00 uur en vindt plaats in Onder Dak naast de Brugkerk, gelegen aan de Dorpsstraat 55. HGK-leden hebben gratis entree, niet-leden betalen 5 euro.  

Lezing door Stefan Glasbergen - Rombout Verhulst (1624-1698) Beeldhouwer

14 mei 2024 - Rombout Verhulst (Mechelen, 1624 Den Haag, 1698) kon als beeldhouwer de elite van de Noordelijke Nederlanden tot zijn vaste klantenkring rekenen. Hij was de belangrijkste ontwerper en uitvoerder van barokke grafmonumenten voor hooggeplaatste militairen, zoals Tromp en De Ruyter en vooraanstaande figuren zoals Hugo de Groot, Adriaan Clant tot Stedum, een van de Nederlandse onderhandelaars bij de Vrede van Münster. In Midwolde (Gr.) maakte hij in opdracht van Anna van Ewsum een praalgraf voor haar echtgenoot Carel Hieronymus van Inn- en Kniphuisen. Verhulst leverde daarnaast onder meer werk voor het Stadhuis op de Dam, de Waag in Leiden en voor stadhouderlijke paleizen als Huis ten Bosch en Paleis Soestdijk. Als beeldhouwer zat hij opvallend vaak dicht bij het vuur en ontmoette hij vrijwel iedereen die er enigszins toe deed. Verhulst was, kortom, een van de meest vooraanstaande beeldhouwers van zijn tijd. In Leiden en omgeving is, na Amsterdam, het meeste van zijn werk te zien is. In Rombout Verhulst (1624-1698) Beeldhouwer in de Lage Landen geeft Stefan Glasbergen niet alleen een zeer gedetailleerd beeld van het leven en werk van Rombout Verhulst, maar beschrijft hij ook hoe de kunstenaar bewoog binnen zijn netwerk van collega's en opdrachtgevers. Daarmee vertelt deze monografie tevens de geschiedenis van een Vlaamse migrant die in een jonge natie, verscheurd door interne en externe conflicten, wist op te klimmen tot de absolute top in zijn vakgebied en tot in de hoogste kringen in de Republiek. Stefan Glasbergen (1982) is lerarenopleider geschiedenis aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij schrijft met enige regelmaat artikelen over historische en/of onderwijs gerelateerde onderwerpen voor kranten en tijdschriften. In 2019 verscheen zijn eerste boek Goeie Mie, een biografie van een seriemoordenares, dat in 2022 genomineerd werd voor de publieksprijs van de Historische Vereniging Oud Leiden. Link: Lezing door Stefan Glasbergen - Rombout Verhulst (1624-1698) Beeldhouwer in de Lage Landen

Volgende

Agenda meerdaags

200 jaar Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij

14 apr t/m 25 aug 2024 - Katwijks Museum Heftige stormen, schipbreuken, strandingen en redding van schipbreukelingen aan de Hollandse Noordzeekust tussen 1824 en 2024: dat levert indrukwekkende schilderijen, tekeningen en foto’s op, te zien in het Katwijks Museum. Centraal in deze tentoonstelling staan stormen, schipbreuken, strandingen en reddingen die door 19de en 20ste-eeuwse Romantische en Haagse School kunstenaars op doek zijn vereeuwigd. Met kunstschilders als Johannes Hermanus Koekkoek, Willem Anthonie van Deventer, George Lourens Kiers, Hendrik Willem Mesdag, Hans von Bartels, Frederika Broeksmit en Tjeerd Bottema Daarnaast geven foto’s en persoonlijke verhalen van Katwijkse redders en hun reddingen extra betekenis aan het moedige werk van alle vrijwilligers van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij die dag en nacht voor onze veiligheid op zee klaar staan. De tentoonstelling in het Katwijks Museum is onderdeel van een reeks tentoonstellingen in musea door heel Nederland die ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij in 2024 gehouden zullen worden. Bezoekt u de tentoonstelling, dan kunt u vanaf 11.00 uur in de Rabozaal de film van 'Jutter tot Redder bekijken'. De film wordt vertoond van dinsdag t/m vrijdag. De film vertoont onder andere beelden van roeireddingboten, boten getrokken door paarden, oefen reddingen met behulp van de militaire luchtvaart, en reddingboten in een stormachtige zee. Katwijks Museum, 14 april t/m 25 augustus 2024 www.katwijksmuseum.nl Foto: Van Deventer (1824-1893)

Romeinse dagen in Archeon

28 t/m 30 apr 2024 - Tijdens de meivakantie is er genoeg te beleven in Archeon. Ga op avontuur in de prehistorie en maak een tochtje in een echte boomstamkano. Bij de Romeinen leren bezoekers exerceren als een soldaat en genieten ze van een ontspannen Romeinse massage in het Badhuis. In de middeleeuwse stadje Gravendam bezoek men verschillende ambachten en leren zij zelf zwaardvechten en boogschieten.  Dagelijks is de spannende gladiatorenshow te zien in de Arena van het park. Gaat de publieksfavoriet de strijd winnen, of weet de jonge gladiator zijn tegenstander te verslaan… Vergeet niet om een kijkje te nemen bij de Romeinse Zwammerdamschepen. De gidsen vertellen over de vorderingen van het restauratiewerk van de opgegraven zwammerdamschepen.  De Romeinen komen! Avé, het is tijd voor Romeinse dagen in Museumpark Archeon, van 28 t/m 30 april. Romeinse legionairs slaan hun kamp op en worden vergezeld door ambachtslieden, dames en kinderen. Breng een bezoek aan het Romeinse kampement, bekijk de demonstraties en vele andere activiteiten. Legio Secunda Avgvsta laat een Romeins soldatenkamp zien. De soldaten laten bezoekers hun hele uitrusting zien en vertellen hoe het is om onderdeel van een legioen te zijn. Ook geven de legionairs demonstraties en exerceren zij met bezoekers. Tijdens het Romeins weekend zijn vele Romeinse burgers aanwezig in het museumpark. Zij maken kleding, geven demonstraties in de Romeinse keuken en Romeinse dames maken mooi mozaïek.   

Rembrandts vier zintuigen - Zijn eerste schilderijen

20 jan t/m 16 jun 2024 - Museum De Lakenhal is jarig! In 2024 bestaat het museum 150 jaar. Dat vieren we met de presentatie Rembrandts vier zintuigen – Zijn eerste schilderijen. Rembrandt maakt deze reeks, zijn vroegst bekende werk, als hij rond de 18 jaar oud is en in Leiden woont. De presentatie bestaat, naast de Brillenverkoper (het Zicht) uit de eigen collectie, uit drie werken uit The Leiden Collection uit New York: de Operatie (het Gevoel), de Drie zangers (het Gehoor) en de Flauwgevallen patiënt (de Reuk). De vier schilderijen zijn 150 dagen in het museum te zien. TOONBEELD VAN EXPERIMENT Met deze reeks varieert Rembrandt op een klassiek thema in de kunsten. De zintuigen worden vaak verbeeld als personificaties van elegante vrouwen met vaste attributen. Rembrandt kiest juist voor alledaagse scènes, met een marskramer die zijn waar probeert te slijten, een bezoekje aan de dokter en mensen die samenkomen om te zingen. MEESTER IN DE DOP De werken laten zien hoe vernieuwend Rembrandt op jonge leeftijd al is: hij speelt met licht en donker, heeft een losse verftoets en kiest voor alledaagse personages. De zintuigenreeks laat daarmee zien wat een eigenwijs, experimenteel en vindingrijk kunstenaar Rembrandt van meet af aan is: wat later zijn handelsmerk zou worden, is hier in de kiem al aanwezig. VOOR HET EERST SAMEN IN LEIDEN Het is voor het eerst dat de schilderijen samen in Leiden te zien zijn: de stad waar Rembrandt is geboren, zijn eerste schilderopleiding geniet en zijn eerste stappen zet als kunstenaar. Ze worden getoond naast meer werken uit de vaste collectie van Museum De Lakenhal: van de jonge Rembrandt en andere beroemde schilders uit zijn omgeving, onder wie Jan Lievens en Gerrit Dou.

STRIJDEN GA IK - ANTON DE KOM EN DE SURINAAMSE STUDENTEN UNIE

10 nov 2023 t/m 7 jul 2024 - Vandaag de dag is de Surinaamse schrijver en vrijheidsstrijder Anton de Kom niet meer weg te denken uit de geschiedenis. Zijn geruchtmakende boek Wij slaven van Suriname uit 1934 raakte in de loop ter tijd in vergetelheid. In de jaren zestig ontdekte Rubia Zschuschen, student en lid van de Surinaamse Studenten Unie, in de Leidse universiteitsbibliotheek De Koms tekst over vrijheid en gerechtigheid voor alle Surinamers. De Surinaamse Studenten Unie zou dit werk, waarin de geschiedenis van Suriname voor het eerst wordt beschreven vanuit de gekoloniseerden, omarmen en breed toegankelijk maken. Van 10 november 2023 tot en met 7 juli 2024 vertelt de Surinaamse Studenten Unie in Museum De Lakenhal dit voor velen nog onbekende verhaal. KRITISCHE STEM De ontdekking van de eerste druk van Wij slaven van Suriname kwam voor de Surinaamse studenten als geroepen: hierin herkenden zij hun eigen ideeën over Suriname en zijn geschiedenis. Enkele jaren daarvoor hadden zij zich verenigd in de Surinaamse Studenten Unie, die zich als protestgroep verzette tegen kolonialisme en streed tegen iedere vorm van overheersing. Daartoe gingen zij de barricades op: ze demonstreerden, gaven politiek geïnspireerde optredens en publiceerden zelfs een opinieblad. ONDER DE INDRUK VAN ANTON DE KOM Bij hun strijd zetten de studenten Wij slaven van Suriname in om de gevolgen van het Nederlandse kolonialisme in Suriname beter zichtbaar en bespreekbaar te maken. Na vergeefse pogingen het werk in herdruk te krijgen, besloten ze er een roofdruk van te maken, het boek op stencil te zetten en het te verspreiden, zodat velen de tekst konden lezen. Daarna publiceerden ze ook een selectie van zijn gedichten in de dichtbundel Strijden ga ik. Hiermee stonden ze aan de basis van De Koms herwaardering als schrijver en vrijheidsstrijder. INVLOED OP DE GESCHIEDENIS Met haar vrijheidsstrijd leverde de Surinaamse Studenten Unie een belangrijke bijdrage aan de bewustwording van een jonge generatie ambitieuze Surinamers. Ze wilden na hun studie in Leiden of elders in Nederland een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van Suriname. Een deel van hen werd actief in de Surinaamse politiek, anderen kozen voor een toekomst in Nederland en deden van hieruit iets voor hun geboorteland. Voor ieder van hen waren hun Leidse jaren de kiem van hun verdere politieke en maatschappelijke leven. TENTOONSTELLING IN MUSEUM DE LAKENHAL Van 10 november 2023 tot en met 7 juli 2024 vertelt de Surinaamse Studenten Unie in Museum De Lakenhal dit voor velen nog onbekende verhaal. In de tentoonstelling zijn historische objecten en twee korte films van filmmaker Emma Lesuis te zien, waarin oud-leden van de Surinaamse Studenten Unie aan het woord komen. Kunstenaar Hedy Tjin maakt speciaal voor deze tentoonstelling kleurrijke wandschilderingen van prominente figuren uit deze geschiedenis. De tentoonstelling Strijden ga ik – Anton de Kom en de Surinaamse Studenten Unie is een samenwerking met de Surinaamse Studenten Unie en de Universitaire Bibliotheken Leiden en kwam tot stand dankzij het onderzoek van Henna Goudzand Nahar naar de Surinaamse Studenten Unie en de roofdrukken.

Volgende