Rijnlandgeschiedenis.nl gebruikt cookies om bezoek te meten en om het voor bezoekers mogelijk te maken informatie op deze website te delen via social media. Door verder gebruik te maken van deze website ga je hiermee akkoord.

Accepteer cookies

Nieuws

Canons geplaatst op website Rijnlandse geschiedenis 

21 mrt 2025 - Op de homepage van onze website Rijnlandse geschiedenis is een pagina Canons toegevoegd. Op deze pagina zijn de ons bekende canons geplaatst van gemeenten in het gebied Rijnland. Aangesloten verenigingen kunnen zelf ook canons plaatsen via het cms, of een url of pdf van de canon aan de webmaster sturen. 

Nieuwsbrief Kennis is Kracht 

10 mrt 2025 - De lente lijkt haast begonnen; de zon gaat schijnen en krokussen worstelen zich de grond uit. Een mooi begin van het jaar om nieuwe plannen en ambities te smeden! Zo starten we vanuit Erfgoedhuis Zuid-Holland onder meer met een project om oral history-bestanden duurzaam te bewaren en te ontsluiten. Daarnaast brengen we in kaart op welke manier archeologische collecties gedigitaliseerd en verbonden kunnen worden. En heb je zelf ambities of ideeën om collecties digitaal zo toegankelijk mogelijk te maken? Meld je dan aan voor het netwerk Digitally Ambitious van de Museumvereniging. Of wil je aan de slag met educatie bij jouw organisatie? Kijk dan eens bij deze zeven tips van onze collega’s. De komende maanden organiseren wij (en partners) weer verschillende cursussen, bijeenkomsten en workshops. We begroeten je graag! Cursussen en activiteiten

Wiens namen staan er in de Buurtermolen? 

8 mrt 2025 - In de Buurtermolen in Rijpwetering zijn zeer veel namen en afkortingen van namen in de molen achtergelaten. Het betreft inkervingen, maar ook teksten met verf. Van een aantal teksten weten we van ze zijn of over wie ze waarschijnlijk gaan. Zo staan er letters in de molen die staan voor molenaar en pontbaas Dirk Dongelmans en zijn zoon Klaas en tuinder Jan van ’t Hart die bij slecht weer in de molen zijn brood at (namen van rond 1940). Maar er zijn ook heel veel afkortingen en namen in de molen aanwezig waarvan de betekenis niet duidelijk is. Daarom roepen we informatie van het publiek in. Lees verder op de website voor meer informatie.

Nieuwsbrief 6 maart 2025 

6 mrt 2025 - In deze nieuwsbrief: Erfgoedhuis start podcast over streektaal, provincie Zuid-Holland presenteert rapport over koloniaal- en slavernijverleden, en gratis publieksonderzoek dankzij de Museum Monitor Zuid-Holland. Veel leesplezier! Link naar de Nieuwsbrief

Weer honderden foto’s openbaar in archief 

5 mrt 2025 - In het fotoarchief van de Rijnlandse Molenstichting zijn onlangs weer honderden foto’s online gezet. De nieuwste foto’s bevatten onder andere molenbaarden, witte onderdelen van poldermolens, maar ook foto’s van verdwenen molens uit Benthuizen. En ook de eerste molenseries van Rijnlandse molens van de Achthovensemolen t/m de Blauwe molen zijn online gezet. De molenfoto’s komen vanaf nu op alfabetische volgorde beschikbaar. Een groot deel van het archief bestaat uit de Collectie Bicker Caarten, genoemd naar de samensteller en oud-voorzitter van de Rijnlandse Molenstichting. In totaal zijn er nu 847 foto’s en/of beschrijvingen beschikbaar. Lees verder via de website.

Naar het nieuwsoverzicht

Agenda eendaags

Lezing over de kastelen Keukenhof en Duivenvoorde 

28 mrt 2025 - De kastelen Keukenhof en Duivenvoorde delen een bijzondere geschiedenis, die in de 19e eeuw samenkomt via de familie Steengracht. Ontdek hoe Johan Steengracht van Oostcapelle en zijn kinderen de landgoederen vormgaven en de beroemde tuinarchitecten Zocher inschakelden. De geschiedenis van de twee huizen raakte nauw verbonden en dat laat tot vandaag de dag nog steeds zijn sporen na op de beide landgoederen. Op vrijdagavond 28 maart zal dit verhaal centraal staan in de lezing Duivenvoorde en de Keukenhof ? een gedeelde geschiedenis in het koetshuis van landgoed Keukenhof. Datum: Vrijdag 28 maart Aanvang: 19.00 uur Locatie: Koetshuis, Landgoed Keukenhof Sprekers: Charlotte Ebers & Simone Nieuwenbroek Deze lezing wordt georganiseerd door Kasteel Keukenhof en Kasteel Duivenvoorde. De Vereniging Oud Lisse brengt dit graag onder de aandacht van haar leden en geïnteresseerden. Meer informatie en kaarten kopen Volg deze LINK.

Lezing Zwammerdamschepen in opbouw 

29 mrt 2025 - In Museumpark Archeon wordt sinds 2018 gewerkt aan de opbouw van een collectie Romeinse rivierschepen.  In de lezing wordt verteld over de opbouw van het eerste schip, de Zwammerdam 2, het huidige werk aan het overige scheepshout en de plannen voor de toekomst. De lezing wordt gegeven door Yardeni Vorst; scheepsarcheologe en houtspecialiste.  Datum: Zaterdag 29 maart 2025 ­ ­ Bestel je gratis kaartjes  

Algemene Ledenvergadering Oud Leiden 

31 mrt 2025 - Nadere informatie volgt op een later moment. Link: Algemene Ledenvergadering Oud Leiden

Lezing na afloop van de ALV 

31 mrt 2025 - Pieter Slaman, universiteitshistoricus, houdt de lezing na afloop van de Algemene Ledenvergadering van de Historische Vereniging Oud Leiden. Het motto van de feestelijkheden rond 450 jaar Universiteit Leiden luidt: De tijd vooruit. Maar samen met Pieter Slaman kijkt de HVOL natuurlijk ook terug aan de hand van universitaire architectuur van na de Tweede Wereldoorlog tot nu. De universiteit is op diverse plekken in de binnenstad beeldbepalend aanwezig: aan de singels, bij het station en als vanouds aan het Rapenburg. En dan zijn er ook nog de plannen die naar de prullenmand werden verwezen. Met vele illustraties neemt Slaman ons mee, terug in de tijd én de tijd vooruit! Link: Lezing na afloop van de ALV

Fotograferen van je collectie 

1 apr 2025 - Om je collectie te ontsluiten en te delen, is het essentieel om je collectie te fotograferen. Door een foto aan een object te koppelen, verbeter je de registratie aanzienlijk. Maar hoe maak je duidelijke foto's met eenvoudige middelen? Waar let je op bij belichting, achtergrond, beeldformaat en camera-instellingen? En hoe regel je de juiste opslag en nabewerking?   Meld je aan Over deze cursus In deze cursus gaan we in drie dagen aan de slag met de theorie én praktijk van het digitaliseren door middel van fotografie. Het doel is om de waarde van je digitale collectie voor gebruikers van digitaal erfgoed te vergroten. Hieronder lees je per cursusdag het programma. Het niveau van de cursus is basis; deelnemers met weinig of enige ervaring kunnen aansluiten. Ook voor meer ervaren fotografen kan deze cursus een waardevolle opfrismoment zijn. Let op: Deze cursus is niet geschikt voor fotograferen met een smartphone of tablet. Programma Bij voorkeur volg je alle drie de cursusmomenten. Als dit niet mogelijk is, dan kun je ervoor kiezen om twee cursusmomenten te volgen.  Cursusdag 1: De basis van het fotograferen van je collectie Dinsdag 1 april 2025, 10.00-15.00 uur, inloop vanaf 9.30 uur Locatie: Nationaal Onderwijsmuseum, Dordrecht We starten met de theorie van fotografen: van belichting tot camerastandpunt, van camera-instellingen (zoals diafragmatijd, witbalans en sluitertijd) tot kleurcorrectie (met behulp van een grijskaart). De theorie wordt aangevuld met praktijkvoorbeelden.   Cursusdag 2: Aan de slag tijdens de praktijkdag Dinsdag 15 april 2025, 10.00-16.00 uur, inloop vanaf 9.30 uur Locatie: bij een van de deelnemers op locatie (nog niet bekend) Tijdens de praktijkdag gaan we op locatie bij een van de deelnemers praktisch aan de slag. We behandelen het opbouwen van een studio, het positioneren van objecten, het instellen van de belichting en het fotograferen zelf.   Cursusdag 3: Opslag en nabewerking van fotobestanden Dinsdag 6 mei, 10.00-16.00 uur, inloop vanaf 9.30 uur Locatie: Erfgoedhuis Zuid-Holland, Delft Op de laatste cursusdag gaan we dieper in op duurzame opslag en het verwerken van metadata van digitale bestanden. Ook besteden we aandacht aan de registratie in het collectieregistratiesysteem en bespreken manieren om foto's na te bewerken.  Doelgroep De cursus is bedoeld voor vrijwilligers, medewerkers en leden van historische verenigingen, (streek)musea, archieven en andere erfgoedinstellingen. Organisaties uit Zuid-Holland hebben voorrang om deel te nemen. Verhinderd? Bij inschrijving rekenen we op je komst in verband met lunch en het aantal beschikbare plaatsen. Kun je onverhoopt toch niet komen? Geef uiterlijk één week van tevoren de afmelding, of naam van vervanger (bijvoorbeeld je collega), aan ons door via info@erfgoedhuis-zh.nl. Zo help je voedselverspilling voorkomen en maak je een ander blij! Praktisch Wanneer: 1 & 15 april en 6 mei Hoe laat: 10.00-16.00 uur, inloop vanaf 09.30 uur Waar: Nationaal Onderwijsmuseum, Dordrecht (route) Erfgoedhuis Zuid-Holland, Delft (route) Aanmelden: verplicht, via onze website Kosten: deelname is gratis  
Naar de agenda

Agenda meerdaags

Floris Verster - Thuis in het groen 

12 apr t/m 24 aug 2025 - In de tentoonstelling Floris Verster – Thuis in het groen vormt de liefde voor de alledaagse natuur het uitgangspunt. Voor het eerst combineert Museum De Lakenhal werk van de bekende Leidse kunstschilder Floris Verster (1861-1927) met hedendaagse kunst. Annelies Dijkman, Esther Hoogendijk en Seet van Hout laten zich inspireren door Verster en gaan de dialoog aan met zijn werk. Van levensgrote schilderijen tot sculpturen en een pop-up tuin; in elk werk is de liefde voor de lokale natuur terug te vinden. De tentoonstelling is te zien van 12 april t/m 24 augustus 2025.

Voorhout deelt 80 jaar VRIJHEID 

26 apr t/m 5 mei 2025 - Voor de tentoonstelling Voorhout deelt 80 jaar Vrijheid presenteert de HKV voor het eerst niet eerder gepubliceerde documenten en foto's uit de periode 1940-1945. We belichten belangrijke thema's zoals dwangarbeid, de rol van de Bisschoppelijke Nijverheidsschool (BNS) in de voedseldistributie, de brandweer, luchtbescherming, de gemudliche Duitsers die Voorhout bezochten, klokkenroof, hulp aan Nederweert, evacués en meer. Naast documenten zullen ook objecten worden tentoongesteld. Bovendien zetten we de Indiëgangers van 1948-1950 in de schijnwerpers met uitgebreid gedocumenteerde albums en objecten. Dit alles is vooraf gegaan door intensief archiefonderzoek.  De tentoonstelling is vrij toegankelijk. Locatie: De Roef St. Bartholomeuskerk, Herenstraat 47, Voorhout Openingstijden 26 april zaterdag Koningsdag 14.00-17.00 uur 27 april zondag 14.00-17.00 uur 28 april-3 mei 10.00-17.00 uur 4 mei zondag Avond openstelling, 20.30 uur 5 mei 10.00-17.00 uur

Doesjenel Prijs - meld je aan 

6 feb t/m 6 apr 2025 - Beeldend kunstenaars van 35 jaar of jonger met een aantoonbare band met Leiden kunnen zich elke twee jaar aanmelden voor de open call van de Doesjenel Prijs. Met deze prijs wil Museum De Lakenhal de ontwikkeling van jong kunsttalent stimuleren. Een professionele jury selecteert drie genomineerden die een tentoonstelling in Museum De Lakenhal krijgen. De winnaar van de Doesjenel Prijs wint een bedrag van 5000 euro en een object ontworpen door Judith Bloedjes. De Doesjenel Prijs wordt mede mogelijk gemaakt door het Jong Mecenaat. Aanmelden voor de Doesjenel Prijs 2025 kan t/m 6 april 2025. Meld je aan

Tentoonstelling Majalla's Mantel - Rafelranden van het Leidse Laken 

9 nov 2024 t/m 13 apr 2025 - Museum De Lakenhal presenteert van 9 november 2024 t/m 12 januari 2025 Majalla’s Mantel – Rafelranden van het Leidse Laken. In dit participatieve kunstproject worden de verbanden tussen de historische Leidse lakenindustrie en de slavenhandel onderzocht. Speciaal voor dit project werkt kunstenaar Sarah van Lamsweerde (NL/BE) samen met erfgoedspecialist en performer Alicia Hoost (NL/SU), theatermaker en stemperformer Esther Mugambi (AU/KE), beeldend kunstenaar Eugenie Boon (NL/CW) en textielkunstenaar en projectcoördinator Claire Zandvliet (NL).   Majalla De naam Majalla verwijst naar een tot slaaf gemaakt jongetje dat werd genoemd in de correspondentie van Daniel van Eijs, een Leidse lakenhandelaar en latere plantage-eigenaar. Historicus Sjoerd Ramackers ontdekte dit tragische verhaal tijdens zijn onderzoek naar de rol van Leiden in de koloniale geschiedenis. De naam Majalla staat symbool voor de talloze levens die verloren gingen op de plantages van Van Eijs in Berbice (het huidige Guyana), waar de gemiddelde levensduur van tot slaaf gemaakte mensen slechts acht jaar bedroeg.   Vrijheidsmantel Geïnspireerd door verhalen van verzet tegen slavernij, besloten Hoost en Van Lamsweerde om postuum een vrijheidsmantel te creëren voor Majalla en zijn naamgenoten. Deze mantel, een symbool van hoop en ontsnapping, stelt zich voor hoe Majalla zichzelf had kunnen bevrijden in een wereld van ongelijkheid en onderdrukking.   Doe mee: ontrafelsessies Deze zomer gaan Alicia Hoost, Sarah van Lamsweerde en Esther Mugambi met jou op zoek naar de verborgen verhalen van Leiden. Zo wordt de verbinding tussen oud Leids textiel en de slavenhandel onderzocht. Een beladen geschiedenis, die zij graag willen ontrafelen op een creatieve en helende manier: samen aan de slag met textiel, zang en jouw verhalen. De sessies vinden plaats op vier zaterdagen in het Atelier van Museum De Lakenhal. Iedereen is welkom!  

'Ter Aarders van toen'. 

4 nov 2024 t/m 1 mei 2025 - Nu te zien tot begin mei 2025 'Ter Aarders van toen'. Het is een tentoonstelling over aardige, bijzondere, markante, bekende en minder bekende iwoners van Aardam, Korteraar, Langeraar en Papenveer. En wie kent ze niet, of heeft er ooit over gehoord? Piet Pastoor, Arie de Bokkenboer, IJzeren Knelis en Stalen Mien, de Van Eijkjes uit Korteraar en noem ze maar op... Naast vele foto's, zullen er ook vitrines gevuld zijn met met gebruiksvoorwerpen van diverse Ter Aarders van toen. De tentoonstelling is te zien in ons museum aan de Westkanaalweg 118 in Ter Aar. De openingstijden van het Cultuur Historisch Museum Ter Aar zijn op woensdag, zaterdag en zondag van 14:00 tot 16:00 uur.  
Naar de agenda

Artikelen

Verhandeling over enkele minder bekende, verdwenen Sassemse molens.

22 feb 2025 - Halverwege de 15e eeuw is er al sprake van een molenconsent in Sassenheim. Deze molen zal een poldermolen geweest zijn, maar in welke gedaante hij ooit geëxploiteerd is geworden weten we niet. Poldermolens waren ooit een onlosmakelijk onderdeel van het Hollandse landschap. Naast poldermolens is er ook al heel vroeg sprake van korenmolens, wat ook weer op landbouw duidt. De achterwaterloop van een poldermolen vertoont gelijkenis met een tunnel.

De koning van Schotland en het wapen van de gemeente Teylingen

22 feb 2025 - De koning van Schotland, William the Lion, regeerde van 1165-1214. Hij voerde een rode leeuw in zijn wapen, blauw getongd en genageld, op een gouden veld. Onze eigen graaf Floris III trouwde Ada van Schotland, zijn zus, en was dus zijn zwager. Floris voerde hetzelfde wapen als William. Zij gingen samen op kruistocht en waren derhalve goed van andere kruisvaarders te onderscheiden. De gemeente Teylingen voert ditzelfde wapen, maar gebroken door een zilveren barensteel.

Waterbeheer en eendenkooien

20 jan 2025 - Rijnland is een waterrijk gebied waar eendenkooien vanaf de late Middeleeuwen dienden om wilde eenden te vangen voor voedsel in de winter. In de zestiende en zeventiende eeuw ontstonden conflicten tussen kooikers en boeren over waterstanden. Kooikers wilden hoger water voor vogelvangst, terwijl boeren lage waterstanden verlangden. Midden zeventiende eeuw werd in de Behoudenskostpolder een verbetering van de waterbeheersing gerealiseerd. Daarom bouwden kooikereigenaren kleine molens om juist water in de kooiplassen te pompen. Het leidde wederom tot spanningen tussen boeren en kooikers. Dit artikel is een mooie aanvulling op de artikelen over eendenkooien die al op de site geplaatst zijn.

Het landschap in Rijnland in de zeventiende eeuw.

7 jan 2025 - Een schilderij van Jan van Goyen met daarop een landschap met boerenkar en een stompe toren op de achtergrond is de basis van dit artikel. Het accent ligt op het vervoer in Rijnland in de 17e eeuw over de weg, het water en het ijs. Boerenkarren, zeilschepen en - als het vroor - grote sleeën waren de belangrijkste vormen van transport van mensen, goederen en vee. Verre van comfortabel, maar mooi vastgelegd in werken als die van Jan van Goyen. Wateroverlast als gevolg van hevige stormen en overstromingen van het grote Haarlemmermeer lieten echter hun sporen na, vooral in de omgeving van Leimuiden.

Het ‘Heldenfriedhof’ bij het Groene Kerkje te Oegstgeest

19 nov 2024 - Tijdens en na de oorlogsdagen van 10-14 mei 1940 ontstonden in de gemeenten rond het vliegveld Valkenburg militaire begraafplaatsen voor tijdens de slag om het vliegveld gesneuvelde Nederlandse en Duitse militairen. Eén daarvan was op het kerkhof bij het Groene Kerkje te Oegstgeest. Tijdens de bezettingsjaren werden op het voor Duitse militairen gereserveerde deel van deze begraafplaats, het ‘Heldenfriedhof’, 88 militairen begraven, afkomstig uit een gebied dat zich uitstrekte van Alphen aan de Rijn tot en met de zuidelijke Bollenstreek. Vanaf de Duitse graven op het ‘Heldenfriedhof’ leiden sporen naar episodes uit de Tweede Wereldoorlog in genoemde regio, en daarbuiten.
Naar de artikelen

Deze website wordt mede mogelijk gemaakt door

Advertentie