Rijnlandgeschiedenis.nl gebruikt cookies om bezoek te meten en om het voor bezoekers mogelijk te maken informatie op deze website te delen via social media. Door verder gebruik te maken van deze website ga je hiermee akkoord.

Accepteer cookies
Menu
Rijnlandse Geschiedenis streeft naar meer historische samenhang en kennisuitwisseling in de regio.
Woensdag 30 september 2015

Stichting Historische Publicaties Holland-Rijnland

Verse palmtakken voor Pieter van der Werf

Wilfred Simons

Of­fi­ci­eel was de res­tau­ra­tie van het graf­mo­nu­ment voor bur­ge­mees­ter Pie­ter van der Werf af­ge­lo­pen zo­mer al ge­vierd, maar vol­tooid was hij nog niet. In de aan­loop naar Lei­dens Ont­zet plaatste de Utrecht­se hout­snij­der Miki Wit­mond twee ver­gul­de palm­tak­ken in de epi­taaf, die sinds 1661 aan een pi­laar van de Hoog­land­se kerk in Lei­den hangt. Te­vre­den keek voor­ma­lig kos­ter Ar­nold Vroo­m­ans toe. ,,Het is klaar.’’

Palm­tak­ken staan sym­bool voor over­win­ning. Hoe­wel Van der Werf (1529-1604) de wan­kel­moe­dig­ste was van de drie lei­ders die het ver­zet te­gen de Span­jaar­den leid­den, droe­gen de Lei­de­naars hem dat niet na. Ook hij mocht de­len in de roem. Beeld­hou­wer Rom­bout Ver­hulst (1634-1698) ont­wierp een graf­mo­nu­ment voor hem, dat in­mid­dels als een top­stuk van de Ne­der­land­se Re­nais­san­ce wordt be­schouwd.

Schoon­maak­beurt

De oor­spron­ke­lijk palm­tak­ken zijn 150 jaar ge­le­den tij­dens een schoon­maak­beurt van het mo­nu­ment zoek­ge­raakt. De Leid­se kunst­his­to­ri­cus Pier Ter­wen, die de res­tau­ra­tie van het epi­taaf be­ge­leidt, denkt dat ze zijn af­ge­bro­ken, daar­na in een la zijn ge­legd en uit­ein­de­lijk als rom­mel weg­ge­gooid. Hout­snij­der Wit­mond stond voor de taak om de palm­tak­ken te re­con­stru­e­ren. Hij had daar­voor de be­schik­king over een oude in­te­ri­eur­te­ke­ning van de kerk, maar voor de ze­ker­heid be­zocht hij ook an­de­re graf­mo­nu­men­ten van Ver­hulst die hun ver­ge­lijk­ba­re palm­tak­ken nog be­zit­ten. De juis­te nu­an­ce was las­tig te vin­den. ,,De tak­ken op de te­ke­ning le­ken mij te zwie­rig'', zegt hij. ,,Ze wa­ren meer in de stijl van de te­ke­naar dan in die van Ver­hulst. Maar als je niet uit­kijkt, wor­den ze juist weer te stijf.’’

De palm­tak­ken zijn ge­maakt van lin­de­hout, dat sterk is, maar ook soe­pel. ,,Je kan het bij­na dub­bel bui­gen'', zegt Wit­mond. Ze zijn met blad­goud be­kleed en daar­na ge­pa­ti­neerd, zo­dat ze een zach­te, ge­demp­te, bij­na bron­zen gloed kre­gen. Dat was een ex­pli­cie­te wens van pro­ject­lei­der Ter­wen, die wil­de voor­ko­men dat het goud blik­ke­rig zou stra­len. ,,Voor de juis­te kleur heb­ben we ge­ke­ken naar een an­de­re epi­taaf in de Hoog­land­se kerk, die ook zo’n ge­demp­te gou­den kleur heeft.’’